राष्ट्रपति एर्दोगानको नीतिलाई यू–टर्न गर्दै टर्कीद्वारा ब्याज दरमा दोब्बर वृद्धि

इस्तानबुल । टर्कीले बिहीबार राष्ट्रपति रेसेप तैयप एर्दोगानद्वारा प्रवद्र्धित अर्थशास्त्रको उत्पत्तिदेखि टाढा रहेको भिन्न परम्पराबाट पूर्णतया फर्किँदै प्रमुख ब्याज दरलाई लगभग दोब्बर बनाएको छ ।

टर्कीको केन्द्रीय बैंकले मुद्रास्फीतिसँग लड्न र समस्याग्रस्त लिरालाई स्थिर गर्न आफ्नो प्रमुख ब्याज दरलाई लगभग दोब्बर बनाएको हो ।

एर्दोगानले गत मे महिनामा भएको चुनावमा विजयी भएपछि आफ्नो सरकारलाई लगानीकर्तासमर्थित अनुहारले भरिएपछि बैंकले आफ्नो पहिलो बैठकमा ब्याजदर ८.५ प्रतिशतबाट बढाएर १५ प्रतिशत पुर्‍याएको हो ।

केन्द्रीय बैंकले भनेको छ, “मुद्रास्फीतिको परिदृश्यमा उल्लेखनीय सुधार नआएसम्म मौद्रिक कडाइलाई समयानुकूल र क्रमिक रूपमा आवश्यकताअनुसार थप मजबुत बनाइनेछ ।”

बैंकले सन् १९९० को दशकपछि टर्कीको सबैभन्दा खराब आर्थिक सङ्कटको सामना गर्न विगतका एर्दोगान सरकारहरूले प्रयोग गर्ने नीतिहरूलाई ‘सरल बनाउने र सुधार गर्ने’ वाचा पनि गरेको छ ।

बैंकको नीति निर्धारण समितिले आफ्ना निर्णयहरू पूर्वानुमानयोग्य, तथ्याङ्कमा आधारित र पारदर्शी ढाँचामा लाने कार्य जारी राख्ने बताएको छ ।

तथ्याङ्क मूल्याङ्कनका लागि प्रसिद्ध अन्तरराष्ट्रिय संस्था, फिच रेटिङ्सले यस वर्षको अन्त्यसम्ममा नीतिगत दर २५ प्रतिशत पुग्ने अनुमान गरेको छ ।

एर्दोआन अझै पनि उच्च ब्याज दरले उपचारको साटो बढ्दो उपभोक्ता मूल्यमा योगदान पुर्‍याउँछ भन्ने आफ्नो बजार–विरोधी विचारको बचाउ गरिरहेका छन् । यो विगत पाँच वर्षदेखि टर्कीको अभिशाप बनेको छ ।

राष्ट्रपति एर्दोगानले रोजगारी सिर्जना र आर्थिक वृद्धिमा केन्द्रित ‘नयाँ आर्थिक मोडेल’ को एक भागको रूपमा केन्द्रीय बैंकलाई दुई वर्ष पहिले ब्याज दर घटाउन सुरु गर्न दबाब दिएका थिए । यो नीति नराम्ररी असफल भइसकेको छ ।

गत वर्षको अन्त्यमा टर्कीको वार्षिक मुद्रास्फीति दर ८५ प्रतिशत पुगेको थियो र केन्द्रीय बैंकले आफ्नो अधिकांश सञ्चितिलाई प्रयोग गर्दै १० वर्षमा अमेरिकी डलरसँगको तुलनामा ९० प्रतिशतले अवमूल्यन भएको लिरालाई थप अवमूल्यन हुनबाट रोक्ने प्रयास गरेको थियो ।